Στις ερωτήσεις σχετικά με τις λοιμώξεις του αναπνευστικού σε ευάλωτους ασθενείς μας απαντά ο κος Ευάγγελος Καϊμακάμης MD, MSc, PhD
Πνευμονολόγος – Εντατικολόγος, Επιμελητής Α’ ΕΣΥ Γ.Ν. «Γ. Παπανικολάου», Εξωτερικός Συνεργάτης Κλινικής «Γένεσις»
1. Ποιοι άνθρωποι κινδυνεύουν περισσότερο από μια λοίμωξη στο αναπνευστικό; (π.χ. καρκινοπαθείς, άτομα σε θεραπείες που ρίχνουν την άμυνα του οργανισμού, ηλικιωμένοι, ασθενείς με ΧΑΠ, Πάρκινσον ή άλλες νευρολογικές παθήσεις)
Σε μεγαλύτερο κίνδυνο βρίσκονται άτομα που πάσχουν από χρόνια νοσήματα του αναπνευστικού και του καρδιαγγειακού (π.χ. Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια, Κυστική Ίνωση, Βρογχεκτασίες, Σοβαρό Άσθμα, Καρδιακή Ανεπάρκεια, Αρτηριακή Υπέρταση, Στεφανιαία Νόσο). Επίσης, οι ηλικιωμένοι ασθενείς αλλά και όσοι είναι ανοσοκατεσταλμένοι εξαιτίας ειδικής φαρμακευτικής αγωγής ή μεταμόσχευσης οργάνων/ μυελού των οστών. Τέλος βαριά νευρολογικά νοσήματα, όπως η Νόσος Κινητικού Νευρώνα, Το Parkinson κ.ά., προδιαθέτουν σε λοιμώξεις του αναπνευστικού συστήματος.
2. Ποιοι είναι οι πιο συχνοί ιοί και μικρόβια που τους ταλαιπωρούν;
Υπάρχει μεγάλη ποικιλία ιών και μικροβίων τα οποία μπορούν να προκαλέσουν από ήπιες έως πολύ σοβαρές λοιμώξεις του ανώτερου και του κατώτερου αναπνευστικού. Εποχικοί ιοί όπως ο ρινοϊός, ο Αναπνευστικός Συγκυτιακός Ιός (RSV), ο ιός SARS-CoV2 του Covid-19 και βέβαια της Γρίπης είναι σε θέση να προκαλέσουν βαριές πνευμονίες υπό συνθήκες. Μικρόβια που ενοχοποιούνται για αντίστοιχες εκδηλώσεις σχετίζονται με τα υποκείμενα νοσήματα του αναπνευστικού. Έτσι ο Πνευμονιόκοκκος, ο Σταφυλόκοκκος, η Ψευδομονάδα, η Κλεμπσιέλα, η Λεγιονέλλα και πολλά άλλα βακτήρια είναι σε θέση να προκαλέσουν οξείες βρογχίτιδες ή οργανωμένες πνευμονίες.
3. Πώς μπορώ να ξεχωρίσω μια απλή ίωση από κάτι πιο σοβαρό που χρειάζεται γιατρό;
Συνήθως η απλή ίωση προκαλεί ηπιότερα συμπτώματα, που περιλαμβάνουν πυρετό, αρθραλγίες- μυαλγίες, κυνάγχη και μυϊκή αδυναμία που διαρκούν 3-5 ημέρες και σταδιακά υποχωρούν χωρίς ανάγκη ειδικής θεραπείας, εκτός από ειδικές περιπτώσεις (π.χ. αντιγριπική αγωγή ή ειδική αγωγή κατά του Covid-19 σε ασθενείς υψηλού κινδύνου). Αντίθετα οι βαρύτερες λοιμώξεις προκαλούν ρίγος και υψηλά εμπύρετα, σύγχυση και έντονο βήχα με πυώδη απόχρεμψη, δύσπνοια και υποξυγοναιμία και χρειάζονται αντιμετώπιση με ειδική φαρμακευτική αγωγή και πιθανά εισαγωγή σε νοσοκομείο.
4. Υπάρχουν διαφορετικά σημάδια σε άτομα που έχουν χαμηλό ανοσοποιητικό ή κάνουν χημειοθεραπεία;
Γενικά, άτομα με ανοσοπαράλυση, όπως μπορεί να συμβαίνει κατά τη διάρκεια χημειοθεραπείας, μπορεί να έχουμε χαμηλή πυρετική κίνηση ή και πλήρη απυρεξία αλλά και βαρύτερα γενικά συμπτώματα όπως η δύσπνοια και ο χαμηλός κορεσμός της αιμοσφαιρίνης με οξυγόνο. Τα άτομα αυτά σε υποψία λοίμωξης πρέπει άμεσα να εξετάζονται από ειδικό ιατρό.
5. Τι μπορώ να κάνω στο σπίτι για να προστατεύσω τον ασθενή μου από λοιμώξεις; (π.χ. πλύσιμο χεριών, μάσκα, καθαρός αέρας)
Το σωστό πλύσιμο των χεριών πριν από κάθε παρέμβαση στον ασθενή είναι ζωτικής σημασίας. Η χρήση μάσκας όταν έχουμε υποψία οποιασδήποτε λοίμωξης στους συγγενείς είναι επίσης απαραίτητη, ενώ ο σωστός αερισμός του χώρου διαμονής των ασθενών και ο τακτικός καθαρισμός των επιφανειών είναι εχέγγυα ενός υγιούς περιβάλλοντος στην οικία μας.
6. Πόσο σημαντικοί είναι οι εμβολιασμοί (γρίπη, πνευμονιόκοκκος, COVID) για αυτές τις ομάδες;
Οι εμβολιασμοί που συνιστώνται από το επίσημο Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών είναι άκρως απαραίτητοι, ειδικά σε ειδικές ομάδες πληθυσμού, σε άτομα υψηλού κινδύνου και σε ανοσοκατεσταλμένους. Είναι επίσης αναγκαίοι σε φροντιστές ατόμων που ανήκουν στις παραπάνω ομάδες. Έτσι το ετήσιο εμβόλιο έναντι του ιού της Γρίπης δεν πρέπει να παραλείπεται, ενώ σε συγκεκριμένους πληθυσμούς χρειάζονται οι εμβολιασμοί έναντι του πνευμονιόκοκκου, του ιού RSV, του Covid-19 κλπ.
7. Πότε πρέπει να καλέσω άμεσα γιατρό ή να πάω στο νοσοκομείο;
Σε κάθε λοίμωξη του αναπνευστικού με εμμονή των συμπτωμάτων για πάνω από 5 ημέρες, ή σε βαριά κλινική εικόνα που περιλαμβάνει δύσπνοια, υποξυγοναιμία (SpO2 <94%), διανοητική σύγχυση ή πολύ υψηλό εμπύρετο, ειδικά σε ευαίσθητους πληθυσμούς απαιτεί κλήση για ιατρική εκτίμηση.
8. Ποιες θεραπείες υπάρχουν όταν εμφανιστεί λοίμωξη; (π.χ. αντιβίωση, εισπνεόμενα φάρμακα, οξυγόνο)
Εφόσον η υποκείμενη αιτία είναι μικροβιακή λοίμωξη, συνίστανται ειδικά αντιμικροβιακά φάρμακα είτε εμπειρικά, είτε βάσει καλλιεργειών από το αναπνευστικό σύστημα. Σε περίπτωση υποξυγοναιμίας χρειάζεται εξωγενής χορήγηση οξυγόνου ή και χρήση πιο εξειδικευμένης αναπνευστικής συσκευής. Ορισμένες ιώσεις (π.χ. Γρίπη, Covid-19) σε ειδικές ομάδες ασθενών αντιμετωπίζονται με ειδικά αντιικά φάρμακα. Σε πιο σοβαρές καταστάσεις μπορεί να απαιτηθεί μεταφορά στο νοσοκομείο ή ακόμα και σε Μονάδα Εντατικής Θεραπείας.
9. Μπορεί να βοηθήσει η αναπνευστική φυσικοθεραπεία στην ανάρρωση;
Σίγουρα, η σωστή αναπνευστική φυσικοθεραπεία μπορεί να βοηθήσει στην παροχέτευση των αυξημένων βρογχικών εκκρίσεων και την καλύτερη αποκατάσταση των αναπνευστικών μυών, ενώ η πρώιμη κινητοποίηση των ασθενών συμβάλλει στην ταχύτερη επάνοδο σε έναν φυσιολογικό τρόπο ζωής.
10. Υπάρχουν απλά πράγματα που μπορεί να κάνει κάποιος κάθε μέρα για να δυναμώσει το σώμα του και να αρρωσταίνει πιο δύσκολα; (π.χ. καλή διατροφή, νερό, κίνηση, ύπνος)
Η σωστή διατροφή και ενυδάτωση είναι ακρογωνιαίος λίθος για τη θωράκιση του οργανισμού από λοιμώξεις, ενώ η κατάλληλη ασφαλής κινητοποίηση και έκθεση στο ηλιακό φως συντελεί στην επάρκεια βιταμινών που ασκούν προστατευτική δράση. Ο καλός και επαρκής ύπνος είναι εξίσου σημαντικός για καλό ανοσοποιητικό σύστημα. Τέλος, οι προληπτικές εξετάσεις ανάλογα με την υποκείμενη πάθηση βοηθούν για την καλύτερη ρύθμιση των νόσων και την εύρυθμη λειτουργία του οργανισμού.
11. Ποιοι είναι οι πιο συχνοί μύθοι που ακούτε για τις λοιμώξεις του αναπνευστικού;
Ένας κλασικός μύθος είναι ότι αρρωσταίνουμε στο αναπνευστικό επειδή «κρυώνουμε», ενώ οι σχετικές λοιμώξεις μεταδίδονται μέσω ιών και μικροβίων, ή προκαλούνται από μικρόβια που συμβιούν μαζί μας όταν υπολειτουργεί το ανοσοποιητικό μας σύστημα. Ένα καλά αεριζόμενο, έστω και ψυχρότερο σπίτι, μας προστατεύει πολύ περισσότερο από ένα θερμό δωμάτιο με φτωχή ανακύκλωση αέρα και έντονο συγχρωτισμό.
Επίσης η κατανάλωση πολλών φρούτων/χυμών και βιταμινών αφότου προσβληθούμε από κάποια λοίμωξη αναπνευστικού δεν έχει και τόσο νόημα, όσο οι σωστές διατροφικές συνήθειες προτού αρρωστήσουμε!
12. Πώς μπορεί να βοηθήσει η κατ’ οίκον φροντίδα στην πρόληψη ή στην έγκαιρη αντιμετώπιση;
Η κατ’ οίκον φροντίδα βαρέως πασχόντων ασθενών είναι εξαιρετικά σημαντική για την πρόληψη των λοιμώξεων, εφόσον τηρούνται προσεκτικά και απαρέγκλιτα όλα τα μέσα πρόληψης και προστασίας των πασχόντων. Η σωστή προσωπική υγιεινή, η ορθή φροντίδα τυχόν τραχειοστομίας και φλεβικών γραμμών και η κατάλληλη σίτιση είναι σημαντικοί παράγοντες για την αποφυγή σχετικών λοιμώξεων. Παράλληλα, ο σωστά εκπαιδευμένος νοσηλευτής/ φροντιστής είναι σε θέση να διαγνώσει έγκαιρα μια εξελισσόμενη κατάσταση λοίμωξης και να καθοδηγήσει το ιατρικό προσωπικό στην πληρέστερη και έγκαιρη αντιμετώπιση σοβαρών λοιμωδών καταστάσεων και την αποφυγή επιπλοκών τους.
FOR CARE
Εξειδικευμένη Κατ' Οίκον Νοσηλευτική Φροντίδα
Η ομάδα μας από εξειδικευμένους νοσηλευτές προσφέρει ολοκληρωμένη φροντίδα με επαγγελματισμό και πραγματικό ενδιαφέρον για κάθε ασθενή.
